4η Αυγούστου 1936

1933- Με το αποτυχημένο κίνημα επιβολής δικτατορίας του Πλαστήρα - Βενιζέλου
1934- Με τη συζήτηση να περιστρέφεται στο ποιός θα κάνει την δικτατορία.
1935- Με το αποτυχημένο κίνημα των Αξιωματικών Ναυστάθμου και την δίκη 1.130 υπευθύνων  (εκ των οποίων οι κυρίως υπεύθυνοι Βενιζέλος και Νικ. Πλαστήρας είχαν διαφύγει στο εξωτερικό, και τελικά κατεδικάσθηκαν εις θάνατον και αυτοί και άλλοι 60, σε ισόβια 57, σε πρόσκαιρες ποινές 20, σε μικρότερες ποινές 57. Εκτελέστηκαν δε από το έκτακτο στρατοδικείο ο Παπούλας και ο Κοιμήσης. (Γρ. Δαφνής. Η Ελλάς μεταξύ δύο Πολέμων  Β τ.343 -354)
1935- Με το κίνημα του Κονδύλη και την επάνοδο του Βασιλέως Γεωργίου Β'.
1936.- Με το κίνημα του νέου «Στρατιωτικού Συνδέσμου» με αρχηγό τον Κ. Πλατή.

Φθάνουμε στις εκλογές του Ιανουαρίου 1936, που διενεργήθηκαν σωστά από την υπηρεσιακή  Κυβέρνηση Δεμερτζή, όπου ο Αρχηγός του κόμματος των Ελευθεροφρόνων, Ιωάννης Μεταξάς, έλαβε 7 έδρες στο Κοινοβούλιο). Τον Μάρτιο αναλαμβάνει το Υπουργείο Στρατιωτικών, γεγονός που επικροτεί ο Ε. Βενιζέλος (Επιστολή προς Λ. Ρούφον), και δημοσίευμα στο Ελεύθερο Βήμα 18 Μαρτίου 1936).  Η πλήρης αποδοχή του Ιωάννη Μεταξά από τον πολιτικό κόσμο, ως Πρωθυπουργού ολοκληρώνεται αφού έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή με 241 ψήφους υπέρ.

Η Γ' αναθεωρητική Βουλή έκλεισε στις 30.4.1936, και ο Μεταξάς στις 3.5.1936 αναχώρησε προκειμένου να λάβει μέρος στο Συμβούλιο της Βαλκανικής Συνεννοήσεως στο Βελιγράδι. Στις 29 Ιουνίου ο Νικόλαος Πλαστήρας ανοικτά καλεί τον Μεταξά να κηρύξει δικτατορία, υπό τον όρο να επαναφέρει όλους του αποτάκτους μέχρι και του τελευταίου δεκανέως (Ανεξάρτητος 29.6.1936). 

Το Μάιο 1936 απεργίες με πολλά θύματα ξεσπούν στην Θεσσαλονίκη και νέες απεργίες ακολουθούν στις 4 Ιουλίου του 1936. Λίγες μέρες αργότερα στην Ελλάδα αναμένεται να ξεσπάσει η 248η  απεργία εκείνης της χρονιάς.  Η ΓΣΕΕ κηρύττει γενική απεργία εναντίον της υποχρεωτικής διαιτησίας ενώ τα φιλεργατικά μέτρα, με το Βασιλικό Διάταγμα για την υποχρεωτική διαιτησία δημοσιεύθηκαν την 21.7, η γενίκευσις του οκταώρου εξηγγέλθη την 28.7, και η απόφασις περί κατωτάτου ορίου ημερομισθίου την 30.7. Την 29 Ιουλίου η πανεργατική συγκέντρωση του «Κεντρικού» ορίζει την απεργία για την 5 Αυγούστου ενώ  νέες συμπλοκές ξεσπούν στον Πειραιά, Σέρρες, Λαύριο, όπου γίνεται και η πρώτη δυναμιτιστική απόπειρα με υλικά, που έχουν κλαπεί από τις αποθήκες του στρατού.

Η κομμουνιστική απειλή υπήρξε ασφαλώς ένας λόγος σοβαρός αλλά όχι ο αποφασιστικός για την  μεταβολή του πολιτεύματος. Είναι βέβαιο ότι τα εξωτερικά γεγονότα επηρέασαν καθοριστικά την απόφαση του Γεωργίου Β' και του Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά για την  επιβολή της 4ης Αυγούστου.

1936. Με την άρση των κυρώσεων κατά της Ιταλίας καταρρέει οριστικά η «Κοινωνία των Εθνών» και το σύστημα στο οποίο είχε στηριχθεί η Ειρήνη του Κόσμου.
1936. Ο Λούντεντορφ δημοσιεύει με τίτλο «Ολοκληρωτικός Πόλεμος» την επερχόμενη σύγκρουση, άλλοι συγγραφείς την ίδια εποχή προβλέπουν σύγκρουση Αγγλίας Ιταλίας για την κυριαρχία της Μεσογείου.
1935. Ο Χίτλερ στις 16 Μαρτίου έγινε Καγκελάριος, κατήγγειλε την Συνθήκη των Βερσαλλιών και του Λοκάρνο και έκανε υποχρεωτική την στράτευση.
1935 Ο Μουσολίνι τον Οκτώβριο εισβάλλει στη Αβησσυνία και τον Μάιο 1936 ολοκληρώνει την κατάληψη της καταλαμβάνοντας την Αντίς Αμπέμπα.
1936. 10η  Φεβρουαρίου η Γκεστάπο ανωτέρα από το νόμο
1936. 7η Μαρτίου ο Γερμανικός στρατός εισβάλλει στην περιοχή του Ρήνου.
1936. Η  Ρωσία με δικτάτορα τον Στάλιν εξαπέλυσε κύμα εκκαθαρίσεων, με ομαδικές συλλήψεις, Νεκροί 2.000.000,  εκτοπισθέντες στη Σιβηρία. 7-8.000 000
1936. 17η Ιουνίου αρχίζει ο Ισπανικός εμφύλιος ( 700.000 νεκροί).
1936. 19η Ιουλίου ο Φράνκο έκανε την αντεπανάσταση.
1936. 1η Οκτωβρίου ο Φράνκο εγκαθίδρυσε την δικτατορία..

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ 4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1938 pdf

1936. Την 4η Αυγούστου, εν όψει των διεθνών εξελίξεων, ο Ιωάννης Μεταξάς, με αφορμή την πανεργατική απεργία της 5ης Αυγούστου, ζητά από τον Βασιλέα Γεώργιο την άρση  των 'Αρθρων του Συντάγματος 5,6,10,11,12,14,20, και 95 (βάσει του Νόμου  4229/1929 που είχε ψηφίσει η Βουλή επί Βενιζέλου).  Θεωρεί την λύση αυτή στην οποία οδηγείται αναγκαστικά η χώρα ως  την μόνη  μπρος στο αδιέξοδο που την είχε οδηγήσει ο κοινοβουλευτισμός.  Το Διάγγελμα πρός τον Λαόν δια την Μεταβολήν της 4ης Αυγούστου 1936, και ο λόγος που εκφωνεί από ραδιοφώνου την 10η Αυγούστου, ο Ιωάννης Μεταξάς ως Εθνικός Κυβερνήτης (Λόγοι σελ. 16-18), προς τους Έλληνες, τις Ελληνίδες και την ελληνική νεολαία φανερώνει τους λόγους από τους οποίους οδηγήθηκε στην άρση των άρθρων του Συντάγματος και τους Σκοπούς της 4ης Αυγούστου. 

Από την 4η Αυγούστου και μέχρι το θάνατό του, θα κυβέρνηση την Ελλάδα σε καιρούς εξαιρετικά δύσκολους, με βοηθό του την Κυβέρνησή του και την σύμπραξη και καλή θέληση των Ελλήνων, που κατανόησαν την σοβαρότητα της καταστάσεως. Με την θετική στάση τους στις αποφάσεις και στα έκτατα μέτρα που πήρε, του έδωσαν την δύναμη να φέρει εις πέρας το 'Εργο της 4ης Αυγούστου και της ετοιμασίας του πολέμου. Στον ηρωικό στρατό αλλά και στον άμαχο  πληθυσμό και την Νεολαία, που συμπαραστάθηκε και στήριξε τα Έργα της  4ηςΑυγούστου, οφείλεται η Νίκη.

Τακτικά χαρακτηρίζεται το καθεστώς της 4ης Αυγούστου ως φασιστικό. Ήταν όντως και ως πιο  σημείο επηρεάστηκε από τα σύγχρονά του φασιστικά καθεστώτα της Ευρώπης; Ο ίδιος ο Μεταξάς δεν εκφράζει πουθενά κάποιο θαυμασμό για αυτά τα  καθεστώτα, κάθε άλλο. Ούτε υπάρχει ένα σημείο στο οποίο να φανερώνεται μία σκέψη συμπάθειας μίμησης ή συνεργασίας. Άλλωστε ο Μεταξάς έχει μία φυσική αλλεργία προς κάθε τι μη ελληνικό αν και δέχεται ότι θαυμάζει στους Γερμανούς μόνο για τα χαρακτηριστικά που λείπουν από τους Έλληνες, όπως την πειθαρχία. Στο Ημερολόγιο του (2 Ιανουαρίου 1941, τόμος Δ' σελ.553) υπάρχει η κριτική και η περιφρόνηση του προς αυτά. Ο Κωνσταντίνος Σαράντης σε μελέτη που επιγράφετε: Η ιδεολογία και ο πολιτικός χαρακτήρας του καθεστώτος του Ιωάννου Μεταξά στην συλλογική έκδοση, με επιμέλεια Θάνου Βερέμη, και  τίτλο «ο Μεταξάς και η εποχή του».Αθήνα, Ευρασία 2009, λέει. «Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, το καθεστώς της 4ης Αυγούστου δεν συγκέντρωνε τα απαραίτητα αποφασιστικά χαρακτηριστικά που θα το έθεταν χωρίς αμφιβολία στην ίδια κατηγορία με τα δυτικοευρωπαϊκά φασιστικά και εθνικοσοσιαλιστικά κράτη, όποιες και αν ήταν οι εμφανείς ομοιότητες και σχέσεις με αυτά». Αν θέλουμε να περιγράψουμε με ακρίβεια τι κράτος ήταν η 4η Αυγούστου θα κρατήσουμε τα λόγια του ιδίου του Μεταξά.  Η Ελλάδα έγινε ένα Κράτος αντικομουνιστικό, Κράτος αντικοινοβουλευτικό, Κράτος ολοκληρωτικό, Κράτος με βάση αγροτική και εργατική, και κατά συνέπεια αντιπλουτοκρατικό χωρίς κόμμα ιδιαίτερο να κυβερνά.

Στις 19 Ιουλίου του 1935, έχει ήδη γράψει στην Εφημερίδα των Ελλήνων, την ανησυχία και αμφιβολία του, ως προς την Δικτατορική διακυβέρνηση, όμως ένα χρόνο αργότερα είναι υποχρεωμένος εκ των πραγμάτων να την εφαρμόσει ο ίδιος.
«Αλλ' είναι αι δικτατορίαι η λύσις ; Κανείς ευσυνείδητος δικτάτωρ δεν θα έδιδε καταφατικήν απάντησιν εις αυτό το ερώτημα. Των δικτατοριών το μοιραίον μειονέκτημα είναι η αδυναμία και αυτής ακόμη της προβλέψεως της διαδοχής των. Αποτυγχάνουσαι ή επιτυγχάνουσαι αι δικτατορίαι είναι συνδεδεμέναι με τας τύχας του δικτάτορος και δεν έχουν διάδοχον άλλον πλην του χάους»  

Στο Ημερολόγιό του συμπληρώνει το 1937.
Μήνες αγωνίας, ανησυχίας ποτέ αναπαύσεως. Ζωή γεμάτη από κινδύνους. Οι άλλοι δεν τα είδαν ούτε θα τα μάθουν ποτέ...Ολα τα έθαψα μέσα μου χάριν της Χώρας. Μίαν ημέραν άλλοι που κάτι αντελήφθησαν, μπορεί να τα είπουν...  

Ο Ναύαρχος Καββαδίας στο βιβλίο του « Ο Ναυτικός Πόλεμος του 1940» καταθέτει ότι,  στο Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο, που έγινε το φθινόπωρο του 1936, ανάμεσα σε άλλα, ο Ιωάννης Μεταξάς παρουσία του: Αντιστρατήγου Ι. Παπαβασιλείου, Αντιναύαρχου Δ. Οικονόμου, Υποναύαρχου Α. Σακελλαρίου, Πλοιάρχου Ε.Καββαδίαν, Πλοιάρχου Χ. Δελαγραμμάτικαν, Πλοιάρχου  Χ. Κοννιάλη. Πλοιάρχου Π. Ιωάννίδη, είπε τα εξής:
Αυτό που θα σα είπω δεν θα το ανακοινώσητε εις κανένα. Προβλέπω πόλεμον μεταξύ Αγγλικού και Γερμανικού συγκροτήματος. Πόλεμον πολύ χειρότερον από τον προηγούμενον. Εις τον πόλεμον αυτόν θα κάνω ό,τι μπορώ δια να μην εμπλακεί η Ελλάς, αλλά τούτο δυστυχώς θα είναι αδύνατον. Και επαναλαμβάνω και πάλιν, αυτό προ παντός να μην εξέλθη της αιθούσης αύτης, είναι περιττόν να σας είπω ότι η θέσις μας εις την σύρραξιν αυτήν θα είναι παρά το πλευρόν της Αγγλίας.
Το κείμενο αυτό  επιβεβαιώνεται και αναφέρεται στο έργο του Αντιναυάρχου Δημητρίου Γ. Φωκά: «Έκθεσις επί της Δράσεως του Ναυτικού κατά τον Πόλεμον 1940-1944», Τυπογραφείον Π.Ν 1953. Τόμος Α. σελ.9, κεφ.2. Η Πολιτική της Ελλάδος και το Επιτελικόν της Πρόγραμμα.  
Η πολιτική του Ιωάννη Μεταξά στηρίχτηκε από εκείνη την εποχή αφ΄ ενός, στην απόφαση της μη εμπλοκής της Ελλάδος στον πόλεμο και της αποφυγής πάσης ενέργειας δυναμένης να εμπλέξει την χώραν εις ρήξιν ή την δημιουργία δυσαρέσκειας προς κάποια Μεγάλην Δύναμιν, αφ' ετέρου και παραλλήλως στην προετοιμασία του στρατού και της κοινωνίας δια την αντιμετώπιση παντός ενδεχομένου.
Η θέσι του στο πλευρό  των Συμμάχων είναι δεδομένη από την αρχή, όμως υπό όρους. Η απαίτηση για τα Δωδεκάνησα ήταν ο στόχος του. Πέρα όμως από όλα αυτά η απόφασή του να αμυνθεί κατά πάσης προσβολής του Ελληνικού εδάφους, είναι έκδηλη και δηλωμένη ποικιλοτρόπως από την 18 Μαρτίου 1939. Ημερολόγιο 18 Μαρτίου.